جامعه مدنی جامعه ای است که نظم آن بر پایه معنویت استوار است
حجت الاسلام دکتر امیدی نقلبری در نسشتی با عنوان شاخص های جامعه معنوی، ابتدا به ارائه تعاریف گوناگونی که از جامعه و معنویت پرداخت و در ادامه با رویکردی مقایسه ای بین جوامع غربی و جامعه مطلوب معنوی، پانزده شاخص را برای شکل گیری یک جامعه معنوی برشمرد و به تبیین هریک از آنها پرداخت.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی در این نشست با تأکید بر این که جامعه معنوی از انسانهای معنوی شکل می گیرد، سه رکن واقع گرایی، معناگرایی و فضیلت گرایی را از ارکان جامعه معنوی دانست. از منظر این استاد حوزه، در جوامع غربی معنویت به واسطۀ سه عنصر ثروت، قدرت و شهوت تضعیف شده است و بشر امروز دچار بحران معنویت و اخلاق است؛ از این رو امروزه بیش از تعلیم به تزکیه نیازمندیم.
امیدی نقلبری سپس پانزده شاخص برای جامعه معنوی برشمرد:
شاخص اول: بنا شدن جامعه معنوی بر اساس استخلاف (مقام خلیفۀ الهی) انسان، نه مالکیت یا سلطه و سود
شاخص دوم: تبعیت از اراده الهی نه قوانین عرفی بشری
شاخص سوم: توجه توأمان به نیازهای طبیعی و فطری انسان
شاخص چهارم: تعالی گرایی در اخلاق و معنویت، تعادل بخشی و عدالت گروی در اقتصاد و سیاست
شاخص پنجم: آزادی در چهارچوب اخلاق و قوانین الهی
شاخص ششم: مدارا در حدود چهارچوب الهی و قاطعیت در مواجهه با نقض قوانین الهی
شاخص هفتم: رشد همه جانبه نه رشد کاریکاتوری
شاخص هشتم: شکل گیری عواطف مشترک بر پایه مصالح معنوی نه امور مادی
شاخص نهم: قدرتمندی جامعه معنوی و مقاومت آن در برابر تهدید و تطمیع
شاخص دهم: عمل به وظیفه و تکلیف
شاخص یازدهم: وجود روحیه شهادت طلبی در افراد جامعه
شاخص دوازدهم: تکریم و پاسداشت شعائر الهی
شاخص سیزدهم: مسئولیت پذیری جمعی و نظارت همگانی
شاخص چهاردهم: توجه به محرومین و رفع محرومیت ها
شاخص پانزدهم: معیار بودن آزادی معنوی، نه هواهای نفسانی
این استاد علوم سیاسی با تبیین هریک از این پانزده شاخص، بر این نکته تاکید نمود که تمام آنچه به عنوان شاخص هایی برای جامعه معنوی بیان شد، می بایست بر دو مدار کتاب الهی و امامت و هدایت ائمه معصومین حرکت نماید.