استاد ایوبی: اسلام دارای ابعاد مختلفی است شامل فقه و اخلاق و معنویات و اعتقادات که اینها در هم تنیده اند و لازم است که با هم ارائه و اقامه گردد.
دوازدهمین نشست از سلسله نشست های حکمرانی معنوی با موضوع «نقش معنویت در پایبندی به اسلام» با حضور استاد ایوبی در روز پنجشنبه 13 اردیبهشت ماه در پژوهشکده مطالعات معنوی برگزار شد.
در ابتدای این نشست مظاهری سیف رئیس پژوهشکده مطالعات معنوی به طرح دو دیدگاه در باب نسبت معنویت و اسلام اشاره کرد. نخست دیدگاه معنویت گرا که معتقدان به این دیدگاه می گویند معنویت مقدم بر سایر ابعاد دین است و اگر مردم با معنویت آشنا شوند گرایش و پایبندی آنان به دین تسهیل خواهد شد. اگر معنویت را مقدم نداریم، آموزش دین و تربیت و تبلیغ دین را از میانه آغاز کرده ایم. دیدگاه دوم این است که معنویت نتیجه پایبندی به دین است. مردم باید به اوامر و نواهی دینی پایبند شوند تا به تدریج حلاوت و جاذبۀ معنویت را تجربه کنند.
استاد ایوبی دیدگاه سومی را مطرح کردند، مبنی بر اینکه اسلام دارای ابعاد مختلفی است شامل فقه و اخلاق و معنویات و اعتقادات که اینها در هم تنیده اند و لازم است که با هم ارائه و اقامه گردد.
رئیس حوزه علمیه نجف آباد ضمن بیان دو مقدمه دیدگاه خود را تشریح کرد. مقدمه اول اینکه نظام هستی و نظام جامعه «رب» دارد. همه پدیده های جهان تحت روبوبیت الهی هستند. انسان ها هم تحت تدبیر الهی قرار دارند. تفاوت کفر و ایمان بر سر ربوبیت است. کافران گاهی خدا را قبول دارند، اما ربوبیت او را نمی پذیرند و کافر می شوند. پس جامعه انسانی و تک تک افراد انسان تحت ربوبیت الهی هستند. مقدمه دوم اینکه خداوند برای تدبیر و اعمال ربوبیتش یک برنامه چند وجهی را ارائه کرده است که شامل اعتقادات، اخلاق و معنویات، احکام و شرعیات می شود. این سه ساحت اساسی دین است که در هم تنیده و از هم جدایی ناپذیر است. از همان ابتدای رسالت پیامبر که اعتقاد به توحید و نبوت مطرح شد، نماز هم آمد و در همان آغاز مسائل اخلاقی و معنوی هم مطرح بود. البته برخی از احکام مثل روزه و حج و حرمت خمر به تدریج ابلاغ شد زیرا ضرورت های اجتماعی اقتضائاتی دارد که نمی توان تمام شریعت را یکجا ارائه داد. ولی ابعاد فقهی و اعتقادی و معنوی و اخلاقی دین با هم هستند و نمی توانیم بین آنها تفکیک قائل شویم.
استاد ایوبی در ادامه بیان کردند: در منابع و روایات ما هم احکام بیان شده و هم مسائل اخلاقی و معنوی بیان شده است. ما نمی‌توانیم عمل به شریعت را موقوف به احوال معنوی کنیم و همچنین نباید پرداختن به احکام شرعی موجب غفلت از معنویت بشود. اگر چنین شود این از نقص ماست. اسلام اینها را با هم و یکپارچه بیان کرده است.
استاد ایوبی گفت: هدف گزاری در دینداری جامعه باید معقول باشد. هیچ وقت همه جامعه در حد عالی دیندار نبوده اند. مشکلات در دینداری جامعه نشانه مشکل در دین نیست، به علت اختیار انسان است. انسان ها می توانند دینداری را انتخاب کنند و می توانند آن را انتخاب نکنند، به طور طبیعی عده ای به سوی دینداری و عده ای به ترک دینداری رو می آورند و این خاصیت اختیار بشر است. ما نباید چنین هدف بگذاریم که همه مردم پایبند به دین شوند. این شدنی نیست، نه در گذشته چنین شده و نه در آینده چنین خواهد شد.
استاد ایوبی با اشاره به قیام و مقاومت مردم مظلوم فلسطین در ماه های اخیر گفت: گاهی عواملی پیش می آید که موجب بیداری و گرایش مردم به دین می شود. مثل همین صبر و مقاومت و جهاد مردم فلسطین که سبب توجه جوانان کشورهای دیگر به اسلام شده است. از سوی دیگر عواملی مثل فضای مجازی و سینما هم هستند که نقش مهمی در تضعیف دینداری مردم دارند. باید با این عوامل مقابله کرد و با استفاده از همین ظرفیت ها اسلام را ترویج کرد و اسباب پایبندی به اسلام را فراهم نمود.
استاد ایوبی در پاسخ به این سوال که جمهوری اسلامی ایران برای پایبندی هرچه بیشتر مردم به اسلام در پنجاه سال آینده چه ظرفیت ها و برنامه هایی را می تواند داشته باشد و با توجه به سیره علما و منابع دین چه پیشنهاداتی در این زمینه می توانید بفرمایید؟ پاسخ دادند: چند اقدام قطعا تأثیر مثبتی بر پایبندی به اسلام خواهد داشت:
یکم، ترویج قرآن از قرائت و حفظ گرفته تا بیان معارف قرآن و هر گونه ارتباط و انس با قرآن موجب پایبندی هرچه بیشتر به اسلام خواهد شد.
دوم، معرفی انبیاء و ائمه معصومین علیهم السلام به عنوان الگوهای زندگی. این الگوها راهنمای روشنی در زندگی دینی هستند.
سوم، توجه به روایات: آشنایی هرچه بیشتر مردم با سخنان معصومین علیهم السلام تأثیر زیادی در پایبندی به اسلام و ترویج دینداری دارد.
چهارم، ادعیه: انس با دعاها و مجالس دعا دلها را به خدا نزدیک می کند و موجب پایبندی به اسلام خواهد شد.